Europese Terugkeerbeleid

april 2014

Vandaag is de 102de wake. Meer dan honderd keer heeft hier onze stem geklonken om op te komen voor degenen binnen die geen stem hebben. Hier zijn nu 180 mannen opgesloten. De vrouwen zijn overgebracht naar Detentiecentrum Rotterdam. Veel gedetineerden hebben een schrijnend levensverhaal. Om te huilen. Maar goed nieuws: nu is er de politieke ruil van een half miljard euro belastingvermindering voor de midden- en hoger betaalde banen tegen de dreigende strafbaarstelling van mensen zonder verblijfspapieren. Die zowel als vlag en als molensteen betitelde dreiging is nu weg. Een gelukwens waard! U waakt niet voor niets! Even mogen we opkijken. De regering kijkt niet meer naar ongedocumenteerden alsof het misdadigers zijn. Laat ze dan ook niet meer opgesloten zitten in een op een gevangenis lijkend verblijf, van tralies en celdeuren voorzien en zo nodig met geweld gehandhaafd. Nederland heeft als lid van de Raad van Europa immers vastgelegd dat vreemdelingen niet in een op een gevangenis lijkend verblijf mogen worden opgesloten, een schending van mensenrechten hier, in Rotterdam en op Schiphol. Stop er helemaal mee! We hebben al bereikt dat er in principe hier geen kinderen meer in de cel zitten. Stop daarmee, ook op Schiphol.

€ 5 per receptregel

Enkele Kamerleden hebben al positief geantwoord op onze kaarten van de vorige wake ondermeer hierover. Deze maand is er een Kamerdebat. Iemand zonder verblijfsvergunning die niet opgesloten zit in een detentiecentrum, mag geen betaald werk verrichten, mag geen loon ontvangen en geen deel uit maken van de geldeconomie. Zij vallen zonder papieren buiten onze loyaliteitskring. Vanaf 1 januari 2014 moeten zij als ze ziek zijn, wel bij de apotheek € 5 per voorgeschreven medicijn betalen met een aantal uitzonderingen. Dit is door het Kabinet nadrukkelijk niet bedoeld als bezuiniging. Het is bedoeld om te zorgen dat ook de illegaal solidair is met de andere mensen in dit land en zijn aandeel betaalt aan de zorgkosten. Hij moet dus loyaal zijn aan het systeem van zorgfinanciering in ons land. Hij wel aan ons loyaal, maar wij lijken niet loyaal aan hem. Zo wordt volgens onze regering ook het misverstand weggenomen dat in Nederland de zorg voor illegalen gratis is. Wij zouden dus rustig kunnen gaan slapen…. maar nee, wij waken en zoeken naar ontferming en erbarmen in ons land.

humaan detentierecht

Ruim twintig organisaties, raden, colleges, kerken hebben recent nogal fel gereageerd op het wetsvoorstel van staatssecretaris Teeven voor de Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring.

Heel goed is dat de Europese regelgeving zoals de Europese Terugkeerrichtlijn van toepassing wordt verklaard, detentie alleen in uiterste nood. Het wetsontwerp erkent het verschil tussen strafrechtelijk veroordeelden en vreemdelingen. Vreemdelingenbewaring is een bestuursrechtelijke maatregel en geen strafrechtdwangmiddel. Het zou eigenlijk onder het ministerie van binnenlandse zaken moeten vallen, niet onder het ministerie van veiligheid en justitie. Maar het wetsontwerp baseert zich jammer genoeg ten onrechte opnieuw op de Penitentiaire Beginselenwet. Bij het uitwerken van het wetsontwerp zijn in het nest van de penitentiewet eieren gelegd, waarvan er een paar heel positief voor vreemdelingen lijken maar andere bij uitbroeden adders dreigen voort te brengen. Positieve woorden en gedachten genoeg: detentie alleen als uiterste middel als alternatieven niet kunnen, gerichte aandacht voor kwetsbare groepen, meer ruimte voor persoonsgerichte zorg in het verblijfsregime, dat in principe standaard wordt, meer uren de celdeur open, uitbreiding van de dagbesteding, het nadrukkelijk vanuit medisch oogpunt benaderen van de detentiegeschiktheid, niet langer handmatig visitatie aan/in het lichaam en bij hongerstaking geen alleen om die reden automatische afvoer naar de isolatiecel. Dit zijn positieve woorden, maar…..Het opsluiten van lastige mensen onder een streng beheersregiem met meer beperkingen krijgt in het wetontwerp veel aandacht, de alternatieven voor vreemdelingenbewaring eigenlijk geen. Bij binnenkomst wordt iedereen om te beginnen twee weken in het beheersregiem opgesloten. Welkom.

Tot nu toe hebben wij hier niet hard geoordeeld over directie en medewerkers van het Detentiecentrum. Het lijkt erop dat de voorgestelde wet, als die wordt aangenomen daar een eind aan gaat maken. De voorgestelde bevoegdheden van de directeur gericht op gedwongen vertrek uit het land zijn excessief en staan op gespannen voet met het enigszins opbouwen van een vertrouwensband met de gedetineerden.

Wordt vervolgd.