De tijd voor half werk is voorbij

Oktober 2013:

Dinsdag buigen de Europese ministers van Justitie zich over de tragedie bij Lampedusa. Italië zal een klemmend beroep doen op de EU-collega’s om te helpen bij de opvang van de vluchtelingenstroom. Tot nu toe zijn die daar nauwelijks toe bereid.

Volgens de Hoge Commissaris voor de vluchtelingen van de V.N.  maken kinderen de helft uit van de 15 mln. vluchtelingen die jaarlijks  over de hele wereld hun land ontvluchten. Een droevig record vorig jaar van 21.000 asielaanvragen door alleenstaande kinderen. Deze astronomisch hoge getallen zijn adembenemend.         

Binnen onze landsgrenzen zochten 200 uitgeprocedeerde asielzoekers van nacht tot nacht onderdak sinds zij maandag de Vluchtflat in Amsterdam moesten verlaten. De eerste nacht brachten zij door in een kraakpand, nacht 2 in de Watergraafsmeerkerk, nacht 3 in kerken in Amsterdam Noord, toen werd een pand op de Weteringschans voor hen gekraakt. Zonder papieren blijft het half werk.

De tijd voor half werk is al lang voorbij, zei Eduard Nazarski van Amnesty International op 3 september jl over het detentiebeleid van de overheid. Tien dagen daarna kwam de brief van staatssecretaris Teeven in de publiciteit. Inderdaad, de staatssecretaris stelt dat hij alleen voor de helft van het vreemdelingenbeleidsterrein iets kan verbeteren. Hij komt met een versoepeling van het detentiebeleid voor vreemdelingen die geen overlast bezorgen. Dat klinkt positief. De cellencapaciteit wordt gehalveerd tot 933, dat is ongeveer het huidige aantal cellen in gebruik, alleen bij hoge uitzondering zouden gezinnen met kinderen nog worden gedetineerd, er wordt gekeken of het visiteren aan het lijf kan worden vervangen door bodyscans, het voornemen bestaat om (ook voortaan) minstens twee uur bezoek per week toe te staan. Wij vinden elk voornemen tot verbetering, hoe dan ook, een voornemen dat ons positief moet stemmen. 

Ongeveer de helft van de gedetineerden in Nederland, de voor de overheid moeilijkste helft, blijkt onuitzetbaar, wordt al vele jaren geklinkerd en teveel daarvan worden daarna weer opnieuw gedetineerd. (Volgens het Meldpunt Vreemdelingendetentie soms tot 11 keer.) De andere helft is nu in het septembervoorstel van de staatssecretaris onderwerp van nieuw beleid. De moeilijke groep van onuitzetbaren lijkt geen verbeteringen te ondergaan. Wij vrezen dat de asielzoekers op half werk getrakteerd worden. We verkeren nu in een de politiek welgevallige mistbank, wie weet in welke mate de gedetineerden er in de komende praktijk beter op gaan worden? Binnen kortere of langere tijd zullen we hier geconfronteerd worden met gevolgen van de uitvoering van het aangeduide gehumaniseerde detentiebeleid.

Mogen we het een stap vooruit noemen dat, zoals veertien jaar geleden een aantal fractie-woordvoerders in de Tweede Kamer, de staatssecretaris nu zelf stelt: “Als vreemdelingen heel lang in detentie zitten,wordt de animo om terug te keren steeds kleiner. Dus ook inhoudelijk gezien is er veel voor te zeggen om efficiënter met dit middel om te gaan.”

Inhoudelijk? Hoe het ook zij, we blijven hopen dat menselijkheid terrein moge winnen. We hopen op het humaan behandelen van  mensen zonder strafblad. De hemel beware hen en ons. Wij blijven hopen en waken.

Het Meldpunt vreemdelingendetentie constateert in zijn september nieuwsbrief een forse stijging in het aantal klachten over de medische zorg, isolatie, bejegening en contact met de buitenwereld, geweld bij uitzettingen, plaatsing van hongerstakers in isoleercellen, enz  De beoogde scheiding in twee regimes baart het Meldpunt grote zorgen. Bij het verblijfsregime meer tijd de celdeur open maar binnen de beperkte ruimte van de afdeling neemt de gevangenissfeer niet weg. Voor het beheersregime met 23 uur per etmaal  de celdeur op slot bestaat beduchtheid bij het Meldpunt vanwege de vergaande beperkingen van de persoonlijke vrijheid. Met de gedetineerden moeten wij afwachten tot en of de wetsvoorstellen een concretere invulling verschaffen. We blijven met U hopen op menselijkheid en ontferming.

Wordt vervolgd.