Ja, wij zijn een toevluchtsland

januari 2015:

Foto Wout Zijp

een pleidooi voor herbezinning

Op 14 oktober 2014 is tijdens een ledenvergadering van het Diakonische Werk Bayern de volgende tekst aangenomen:

Beieren heeft nu al viermaal sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een stroom mensen toevlucht geboden. Na 1945 kwamen Duitsers uit Silezië. Vanaf 1970 Sudeten uit Zevenburgen en Rusland. In de jaren 90 vluchtelingen uit Bosnië en sinds 2012 een stroom vluchtelingen uit Noord Afrika, het Midden Oosten en de Balkan. Maatschappij en politiek aarzelen tussen helpen en afweren. Als Diaconie pleiten wij ervoor dat de burgers van Beieren en allen die verantwoordelijkheid dragen duidelijk een nieuwe houding aannemen: Ja, wij zijn een toevluchtsland. Dat houdt in:

1. Ja, het is goed en terecht dat wij een toevlucht bieden aan mensen die uit nood en gevaar tot ons komen. Dat past bij de christelijke aard, bij de geschiedenis en bij het karakter van Beieren: de vrije staat is er om voor mensen in de knel een vrijplaats te zijn.

Nee, Beieren kan niet een apart eiland zijn dat zich de problemen van andere volken zo ver mogelijk van het lijf houdt en hoogstens gedwongen haar humanitaire plicht vervult.

2. Ja, wij zien vluchtelingen als dragers van hoop, als mensen met mogelijkheden en ervaringen uit andere culturen, die het leven in ons land verrijken en hun bijdrage voor de maatschappij van morgen kunnen leveren; denk aan de vergrijzing en het gebrek aan vaklui.

Nee, wij zien de identiteit van ons land en van onze cultuur niet bedreigd door de mensen die hier een toevlucht zoeken, wij zijn niet bevreesd voor de veranderingen die door hun komst gaan gebeuren.

3. Ja, wij nemen de uitdaging aan, de opname van een groter aantal mensen die bescherming zoeken te accepteren. Dat eist een aanpak in groter perspectief en aanmerkelijke financiële middelen op veel gebieden – van kinderdagverblijven tot beroepsopleiding, van gezondheidszorg tot de woningmarkt. Die middelen zijn investeringen in de toekomst.

Nee, het heeft geen zin de ogen te sluiten voor de omvang van die uitdaging, het heeft geen zin halfhartig en alleen ad hoc te reageren op een ernstige noodsituatie, het heeft geen zin de illusie te koesteren dat de toestand spoedig zal veranderen.

4. Ja, allemaal moeten we meehelpen. Om een groter aantal vluchtelingen op te vangen moet er een duidelijke samenwerking komen, van overheid, kerken en verenigingen, bedrijfsleven en industrie, en niet in het minst de media.

Nee, er is geen tijd meer voor het afschuiven van de verantwoordelijkheid op anderen, ook niet voor: ‘niet bij ons’.

5. Ja, we hebben een direct welkom nodig en wat daarbij hoort. De integratie van vluchtelingen gaat des te beter, naarmate de ondersteuning vroeger inzet: menswaardige onderkomens, medische zorg, advies, taalonderwijs, werkvergunning, scholing, erkenning van buitenlandse diploma’s, woongelegenheid en bewegingsvrijheid. Doel moet zijn dat de instromer zo snel mogelijk voor zichzelf kan zorgen .

Nee, het is een verkeerde strategie om de mensen die een toevlucht zoeken het oponthoud zo ongezellig mogelijk te maken, ze jarenlang vast te houden en hen arbeid te weigeren.

6. Ja, we kunnen de uitdaging aan, zoals dat ook vroeger met de stromen vluchtelingen gelukt is. Beieren heeft maatschappelijk voldoende hulpmiddelen en ideeën om ook nu een groter aantal nieuwkomers een goede start en een geslaagde integratie mogelijk te maken.

Nee, een retoriek van ‘de boot is vol’ doet geen recht aan onze capaciteiten. Als mensen spreken over grenzen aan de onze mogelijkheden, dan horen we vaak vooral onwil. Dat wijzen we af.

7. Ja, in dit alles zien wij onszelf, in diaconie en kerk, met name aangesproken, omdat de hulp aan mensen in nood en vluchtelingen tot de kern van christelijke geloofspraktijk hoort.

Als Werkgroep Vluchtelingenwerk vanuit de Raden van Kerken van Zeist, Soesterberg en Zeist onderschrijven wij deze tekst op alle genoemde punten. 

Sjaals en mutsen ingezameld voor de ingeslotenen

December 2014

“Deze mensen worden als boeven behandeld”, zegt een oud-medewerkster van het Detentiecentrum Zeist. Ze staat met haar neus voor de stalen toegangspoort, waarachter honderden illegalen zijn opgesloten. Om haar heen staan zo’n zeventig mensen met kaarsen en bloemen. Het is zondagmiddag 7 december en er wordt gewaakt.

“Ontsteek dan een lichtend vuur dat nooit meer dooft. Als alles duister is”, zingen de bezoekers van de wake. De groep loopt zingend vanaf de parkeerplaats naar het hoge hek. Vooraan een jongeman met lang krullend haar en een gitaar. Achter hem lopen vooral ouderen. De groep vormt met hun kaarsen en kleurrijke paraplu’s een fel contrast met het duistere monster van beton en staal dat in de verte opdoemt…

Isoleer, Illegaal, en gesloten gezinsvoorziening.

Oktober 2014

Isolatiecel

Je kunt een rondleiding krijgen door het Detentiecentrum, allervriendelijkste ontvangst.

Het is dan schrikken als je in de officiële gegevens leest dat vorig jaar 662 maal gedetineerde vluchtelingen in de drie detentiecentra in een isolatiecel werden opgesloten.  . Was het voor straf: dan gemiddeld 7 dagen. 30% meer dan eens. Elke dag zitten er dus vluchtelingen in een isolatiecel. Op advies van een psycholoog zijn voorzieningen beschikbaar. Komt de psycholoog zelf ook? En de pastorale zorg? Er is geen bezoek, in de isolatiecel staat een stoel, een toilet en een ventilator. Het beddengoed wordt overdag vaak weggehaald.  Een uur luchten in de luchtkooi. Tegenwoordig wordt er wat te lezen gegeven. Voor toch al getraumatiseerde mensen is  dit, naar wij vermoeden, vreselijk en volstrekt inhumaan.

Helemaal geen dansen op het slappe koord

We lezen de brief in de Volkskrant van 1 september jl. van Cees van den Broek, voorzitter St.Vluchtelingkinderen, Driebergen:

Er is sprake van een misverstand rond noodopvang van illegalen. Het asielbeleid zou vaak dansen op het slappe koord tussen de pijlers van juridische duidelijkheid en barmhartigheid.

Maar het Europees Comité voor Sociale Rechten van de Raad van Europa heeft deze zomer uitdrukkelijk bepaald dat ook illegalen bij de overheid aanspraak kunnen maken op basisvoorzieningen als onderdak, voedsel en kleding. Staatssecretaris Teeven kent die uitspraak. Niks dansen op het slappe koord. Juridisch kan het niet duidelijker. Ook het College voor de Rechten van de Mens is zeer bezorgd over de behandeling van afgewezen asielzoekers….Het waarschuwde in juni voor calamiteiten. Ook daaraan schijnt de staatssecretaris geen boodschap te hebben. Nu is het College niet zo maar een clubje vluchtelingenpamperaars maar bij wet in het leven geroepen. Teeven lapt dus niet alleen het Europees, maar ook het Nederlands recht aan zijn laars. Van afgewezen asielzoekers verwacht hij dat ze zich bij de uitspraak van een rechter neerleggen. Laat hij dat zelf ook doen. Dat had de trieste gebeurtenissen in de Amsterdamse parkeergarage wellicht kunnen voorkomen.

Herenigde gezinnen gezien?

Hetzelfde college heeft nagegaan hoe het ging met de bijna 20.000 aanvragen voor gezinshereniging in 2012. In eerste instantie werd de helft afgewezen. Het college heeft de staatssecretaris opgeroepen om ervoor te zorgen dat deze gezinnen hun mensenrechten kunnen realiseren. Er zijn te veel onnodige barrières, zoals de inkomenseis die niet in lijn is met de Europese Unie Gezinsherenigingsrichtlijn   en veel te streng wordt toegepast.

Nooit meer kinderen op Kamp van Zeist in de cel!

Gezinnen met kinderen die op Schiphol aankomen en niet door de Marechaussee en IND worden toegelaten, worden de daarop volgende twee weken niet meer in het Justitieel Complex op Schiphol in de cel gezet, maar nu hier binnen de muren van Kamp van Zeist in een zestal  kindvriendelijke gevangenispaviljoens. Met eigen kookgelegenheid, personeel zonder uniform en met groen verborgen omheining. Ook gezinnen die uitgeprocedeerd zijn worden vlak voor uitzetting hier opgesloten. Op een kale binnenplaats met celbeleving: het Detentiecentrum staat met zijn gebouwen op een grote zandvlakte omringd door 5 meter  hoge lange  betonnen muren.  Om de muren aan het oog te onttrekken kun je nooit genoeg struiken en bomen planten. Je zult ze moeten   slopen. Dat moet trouwens toch, want, we blijven dat bij herhaling benadrukken,  detineren in detentiecentra is wettelijk verboden. Die muren zijn illegaal. En kinderen moeten zich veilig en op hun gemak voelen. Op die kale zandvlakte staan volgens de planning sinds 1 oktober:  6 tijdelijke gezinspaviljoens voor max. 6 personen, een tijdelijk gebouw voor max. 10 alleenstaande minderjarige vreemdelingen en een activiteiten-gebouw. De permanente bouw moet op het Zeister stuk v/h grondgebied plaats grijpen in het eerste kwartaal van 2015.

 De staatsecretaris Teeven spreekt van een zorgwekkende situatie, wij ook. Hij maakt zich met zijn celbeleving zorgen over het onzekere bestaan in de illegaliteit dat kinderen tegemoet gaan als ze niet onder toezicht zouden staan, zoals 45 gezinnen ontsnapt uit de vrijheidsbeperkende locaties toen ze de datum van hun uitzetting hoorden. Dus, zegt hij, moeten kinderen in de gesloten gezinsvoorziening “zonder celbeleving”?  Wij zeggen tegen de staatssecretaris: hier geen kinderen in de cel ! Geen verscherping, geen terugval van beleid,  geen beleving van “geen celbeleving”! Niet hier, niet ergens anders, nee geen kind in de cel. Nooit meer opnieuw hier kinderen in de cel. 

Westwind (naar: Miriam Makeba)

 september 2104

Op ons netvlies beelden van het neergeschoten vliegtuig MH17. Vuur en geweld. In contrast daarna de respectvolle behandeling van de omgekomenen, lange kolonnes rouwauto’s, bescheiden klappende mensenmenigten langs en boven de snelweg.

Tegelijkertijd gerichte aanvallen op kinderen in het Midden-Oosten, precisieaanvallen op VN scholen. De gevolgen van oorlog waar ook ter wereld zijn verschrikkelijk en klinken heel lang na. In dit detentiecentrum Zeist zitten veel mensen met hun eigen herinneringen aan oorlogssituaties, honger en geweld. Zijn we er ook voor hen? Met deze wake vragen we aandacht voor hun situatie en pleiten we voor een humanitair vreemdelingenbeleid. Dat is bitter hard nodig. De respectvolle en ontwapenende manier waarmee de Nederlandse overheid de omgekomen mensen behandelt op hun tocht de afgelopen dagen naar de identificatie in Hilversum maakt in de hele wereld een overgetelijke indruk. Zorgzaamheid en respect voor de dode slachtoffers. Wij staan hier om in stilte hartstochtelijk te pleiten voor het handhaven van deze zorgzaamheid en respect. Ook voor levende slachtoffers, zoals veel uitgeprocedeerden en opgesloten gedetineerden. Wij kunnen niet anders.

College voor de Rechten van de Mens: Dit hoge college van staat rapporteert over de mensenrechten in Nederland in 2013. Het College ziet onder andere de volgende ontwikkelingen ( of het gebrek eraan): . Vreemdelingen blijven een kwetsbare groep. Vreemdelingendetentie en grensdetentie wordt nog steeds niet als uiterst middel ingezet. Aanpassing van de wet is hiervoor nodig.

* Voor vreemdelingen in nood moeten basale levensbehoeften beschikbaar zijn.

* Een buitenschuldvergunning moet verleend worden als de ambassade na 1 jaar nog niet antwoordde.

* De feitelijke beschikbaarheid van medische zorg in het herkomstland moet telkens meegewogen worden bij aanvragen voor een medische vergunning.

* Om huishoudelijke werkers ook toegang te geven tot sociale zekerheid is spoedige bekrachtiging en uitvoering van de International Labour Organisation (ILO) Verdrag 189 nodig.

Medicins du Monde onderzocht de toegang tot zorg voor kwetsbare groepen in Europa – focus op zwangere vrouwen en kinderen:

‘Voor veel zwangere vrouwen die illegaal in Nederland verblijven, is de weg naar de verloskundige moeilijk te vinden. Zij komen vervolgens laat in zorg, wat vaak aanleiding geeft om de verdere zwangerschapscontrole bij de gynaecoloog te laten plaatsvinden’, licht Annette Hoogerbrugge, coördinator zorgcentra Dokters van de Wereld toe. Omdat zwangere vrouwen die illegaal in het land verblijven geen ziektekostenverzekering hebben zijn de kosten van de begeleiding tijdens de zwangerschap en bevalling een probleem. ‘Door omstandigheden kunnen de vrouwen vaak niet thuis bevallen en een poliklinische bevalling kunnen ze niet betalen. Daarom wordt er een medische indicatie afgegeven – en worden de kosten gedragen door het ziekenhuis. Dit zijn onnodig hoge kosten.’

Dokters van de Wereld sprak met 84 zwangere vrouwen in Amsterdam en Den Haag. Zij kwamen vooral uit Nigeria, Ghana, en Suriname en wonen al lang (7jaar) in Nederland.

Gemeente Utrecht betaalt ook voor eigen bijdrage medicijnen

N.a.v. vragen van PvdA en Groen Links heeft de gemeente Utrecht op 18 juni besloten de eigen bijdrage voor medicijnen van ongedocumenteerden te betalen, tot 1 januari. Gemeente Utrecht volgt daarmee eerdere initiatieven van Groningen, Eindhoven, Nijmegen, Arnhem, Amsterdam, Rotterdam en den Bosch. Augustus: Outlawed – Film over uitgeprocedeerde vluchtelingen https://www.youtube.com/embed/jbiaUVvC7V0 Deze film van 7 studenten van de Universiteit Utrecht duurt 52 minuten en laat o.m. Annemarie Busser (Amnesty International) en ‘We zijn hier’ aan het woord en gaat ook over kunst als brug naar de toekomst van onze samenleving.

Bijdrage Amnesty Amersfoort

Suicide van een Armeense asielzoeker

 mei 2014

Vorige week werden we allemaal weer opgeschrikt door dit bericht in de landelijke pers.

1. De NRC kopt 23 april op de voorpagina: “Weer zelfmoord asielzoeker”. En “Kamerleden geschokt, debat gevraagd”.

2. En het AD op 25 april: ‘Teeven kiest tegenaanval na dood Armeniër: “Niet mijn schuld als iemand in het bos zelfmoord pleegt”. Een politiek correcte uitspraak? Maar moreel ethisch gezien toch uiterst dubieus standpunt! Of kan hij beschouwd worden als de Pilatus van onze tijd? Moet dit ernstige voorval weer als een incident worden beschouwd? Of worden de gevolgen van het rigide Nederlandse beleid t.a.v. de vluchtelingen meer en meer zichtbaar en zijn de toegezegde verbeteringen alleen cosmetisch en op moleculair niveau? Allemaal vragen!

3. Eerlijkheidshalve dient vermeld te worden dat de Elsevier een andere groep medelanders vertegenwoordigt: Gertjan van Schoonhoven schrijft op 24 april op het blog: “Politiek slaat een slaatje uit zelfmoord zwaar psychotische asielzoeker” Dat het complexe Nederlandse asielbeleid schandelijk inhumaan zou zijn, valt moeilijk vol te houden. Slechts een klein deel van hen die mogen blijven, om maar wat te noemen, is daadwerkelijk politiek vluchteling. Verreweg de meeste asielzoekers zijn dat niet, maar mogen blijven om wat niet voor niks humanitaire redenen heet. Met zogeheten ‘pardonnen’ strijkt Nederland bovendien geregeld over het hart voor diegenen die zelfs volgens de toch al humane regels – en de rechter – geen recht hebben op een verblijfsvergunning. Gaat er een keer iets mis, zoals met de zelfmoord van de Russische asielzoeker Aleksandr Dolmatov, dan volgt een groot onderzoek, zoals in dit geval door de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV). Het op 24 april 2014 verschenen, grondige eindrapport Veiligheid voor vreemdelingen stelt vast dat vluchtelingen hier veilig zijn, maar put zich desondanks uit in aanbevelingen om incidenten als die met Dolmatov te voorkomen. Waar je als buitenstaander zo langzamerhand dan ook een beetje onpasselijk van wordt, is de schandaalsfeer die door sommige asieladvocaten en sommige politieke partijen wordt gecreëerd rond het asielbeleid en verantwoordelijk staatssecretaris Fred Teeven (VVD). Nu weer met de treurige zelfmoord van een Armeense asielzoeker, in een bos nabij een asielzoekerscentrum bij Deventer.

Ondanks al het politiek gekrakeel, stel ik vast dat het gaat om een mens die in ernstige nood was. Een suïcide kun je niet altijd voorkomen. Maar hij kon dit leven in deze situatie in Nederland niet meer aan. Is er wel alles uit de kast gehaald om deze man bij te staan. Voor zover ik kon nagaan was er geen psychiatrische begeleiding!

Zijn daad groeit voor ons uit tot een oproep aan de bestuurders van dit land gehoor te geven aan de uitspraken van het Hof Straatsburg de mensenrechten voor asielzoekers te verbeteren. Of zoals Eduard Nasarsky van Amnesty Nederland zeer recent op de radio benadrukte dat de toegezegde verbeteringen maar zeer minimaal zijn en de schendingen van de mensenrechten nog talrijk zijn! Daarom wil ik voor hem en vele anderen een gedicht voordragen.

Psalm 9 gezien door het oog van Karel Eijkman: “Laat de Volkeren weten dat zij mensen zijn.” (Uit: “Een knipoog van u zou al helpen”. Bij iedere psalm een gedicht)

Als mensen er niets van willen weten

En dat liever bij borrelhapjes vergeten

Laat, Heer, de mensen weten dat zij mensen zijn.

Als mensen omwille van bisnis en zaken

Alleen om uit hun problemen te raken

In staat zijn anderen kapot te maken

Laat, Heer, de mensen weten dat zij mensen zijn.

Als mensen de aarde niet willen bearen

Hun eigen omgeving niet eens meer sparen

Maar zich op funshoppen blind staren

Laat, Heer, de mensen weten dat zij mensen zijn.

Als mensen hele volken eruit willen vechten

Of ze onderdrukken tot machteloze knechten

Zonder recht op levensrechten

Laat, Heer, de mensen weten dat zij mensen zijn.

Vrijheid

4 mei 2014

Straks om 8 uur zal het even stil worden in Nederland. Twee minuten stilte, want op deze dag, 4 mei, herdenken we hen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen of vermoord.

Sommigen kennen uit eigen ervaring of uit verhalen nog de angst van die donkere dagen.

Het is goed om elkaar eraan te herinneren wat bezetting en onvrijheid betekenen.

En morgen 5 mei vieren we dan samen de bevrijding.

De jaarlijkse viering van de bevrijding in 1945, laat ook na 70 jaar zien hoe belangrijk vrijheid is.

Vrede en vrijheid zijn een kostbaar goed en ze zijn nooit vanzelfsprekend.

Het roept steeds de vraag op: hoe gaan wij om met vrede en vrijheid en hoe geven wij die door, in de wereld van vandaag en van morgen.

‘De strijd voor rechtvaardigheid is nooit over.

De strijd voor vrijheid begint elke dag opnieuw.

In jezelf. En in de samenleving.’

– dat zei oud-generaal Peter van Uhm vorig jaar op 4 mei.

En nu staan we hier dan samen voor de hekken van een detentiecentrum.

Hierachter leven mensen die op zoek zijn gegaan naar veiligheid en vrijheid.

En nu zijn ze hier zonder toestemming, illegaal op Nederlands grondgebied.

We noemen ze ‘vreemdelingen’, maar wat hun achtergrond ook is: ze zijn mensen als wij, op zoek naar een beetje geluk in een vaak verwarde wereld.

Mensen zonder verblijfsvergunning, terecht gekomen in een land waar ze ‘verwijderbare vreemdelingen’ worden genoemd, waar ze verblijven op een ‘vrijheidbeperkende locatie’ en waar alles gericht is op hun vertrek, zo nodig ‘gedwongen’

En zo zijn ze onvrij in een vrij land. Dat is wrang.

Er schuurt en er knarst iets op deze plek.

In elk geval mogen we de mensen die achter deze hekken en muren zitten niet aan hun lot overlaten.

En het blijft pijnlijk dat we hen betitelen als ‘illegaal’, ‘verwijderbaar’ of ‘vreemd’

Dat zij in hun vrijheid beperkt worden betekent ook wat voor óns.

Want vrij ben je niet alleen. Niemand van ons is vrij in zijn eentje. We zijn verbonden met elkaar als mens en we zijn als mensen op elkaar aangewezen.

De pijn van de ander kan ons niet onverschillig laten.

Vrijheid betekent ook: blijven geloven in solidariteit en verdraagzaamheid. 

Vrijheid staat of valt bij de ruimte die we elkaar bieden. En elke samenleving waarin we iets willen opbouwen, vraagt van ons dat we elkaar als mens accepteren.

Velen kwamen de eeuwen door, tot op van vandaag, naar ons land met de droom hier vrijheid te vinden.

Velen moeten nu ervaren hoe hun droom hier uiteenspat.

Dat is wrang.

Maar wij willen de hoop op vrede en vrijheid, het geloof in de goede van de mens juist op deze zondag levend houden.

Op deze 4de mei van 2014 beseffen we meer dan ooit dat vrijheid een kostbaar goed is, dat niemand vrij is in zijn eentje en dat het daarom een dure plicht is om mens te zijn en te blijven voor elkaar.

Yko van der Goot

Europese Terugkeerbeleid

april 2014

Vandaag is de 102de wake. Meer dan honderd keer heeft hier onze stem geklonken om op te komen voor degenen binnen die geen stem hebben. Hier zijn nu 180 mannen opgesloten. De vrouwen zijn overgebracht naar Detentiecentrum Rotterdam. Veel gedetineerden hebben een schrijnend levensverhaal. Om te huilen. Maar goed nieuws: nu is er de politieke ruil van een half miljard euro belastingvermindering voor de midden- en hoger betaalde banen tegen de dreigende strafbaarstelling van mensen zonder verblijfspapieren. Die zowel als vlag en als molensteen betitelde dreiging is nu weg. Een gelukwens waard! U waakt niet voor niets! Even mogen we opkijken. De regering kijkt niet meer naar ongedocumenteerden alsof het misdadigers zijn. Laat ze dan ook niet meer opgesloten zitten in een op een gevangenis lijkend verblijf, van tralies en celdeuren voorzien en zo nodig met geweld gehandhaafd. Nederland heeft als lid van de Raad van Europa immers vastgelegd dat vreemdelingen niet in een op een gevangenis lijkend verblijf mogen worden opgesloten, een schending van mensenrechten hier, in Rotterdam en op Schiphol. Stop er helemaal mee! We hebben al bereikt dat er in principe hier geen kinderen meer in de cel zitten. Stop daarmee, ook op Schiphol.

€ 5 per receptregel

Enkele Kamerleden hebben al positief geantwoord op onze kaarten van de vorige wake ondermeer hierover. Deze maand is er een Kamerdebat. Iemand zonder verblijfsvergunning die niet opgesloten zit in een detentiecentrum, mag geen betaald werk verrichten, mag geen loon ontvangen en geen deel uit maken van de geldeconomie. Zij vallen zonder papieren buiten onze loyaliteitskring. Vanaf 1 januari 2014 moeten zij als ze ziek zijn, wel bij de apotheek € 5 per voorgeschreven medicijn betalen met een aantal uitzonderingen. Dit is door het Kabinet nadrukkelijk niet bedoeld als bezuiniging. Het is bedoeld om te zorgen dat ook de illegaal solidair is met de andere mensen in dit land en zijn aandeel betaalt aan de zorgkosten. Hij moet dus loyaal zijn aan het systeem van zorgfinanciering in ons land. Hij wel aan ons loyaal, maar wij lijken niet loyaal aan hem. Zo wordt volgens onze regering ook het misverstand weggenomen dat in Nederland de zorg voor illegalen gratis is. Wij zouden dus rustig kunnen gaan slapen…. maar nee, wij waken en zoeken naar ontferming en erbarmen in ons land.

humaan detentierecht

Ruim twintig organisaties, raden, colleges, kerken hebben recent nogal fel gereageerd op het wetsvoorstel van staatssecretaris Teeven voor de Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring.

Heel goed is dat de Europese regelgeving zoals de Europese Terugkeerrichtlijn van toepassing wordt verklaard, detentie alleen in uiterste nood. Het wetsontwerp erkent het verschil tussen strafrechtelijk veroordeelden en vreemdelingen. Vreemdelingenbewaring is een bestuursrechtelijke maatregel en geen strafrechtdwangmiddel. Het zou eigenlijk onder het ministerie van binnenlandse zaken moeten vallen, niet onder het ministerie van veiligheid en justitie. Maar het wetsontwerp baseert zich jammer genoeg ten onrechte opnieuw op de Penitentiaire Beginselenwet. Bij het uitwerken van het wetsontwerp zijn in het nest van de penitentiewet eieren gelegd, waarvan er een paar heel positief voor vreemdelingen lijken maar andere bij uitbroeden adders dreigen voort te brengen. Positieve woorden en gedachten genoeg: detentie alleen als uiterste middel als alternatieven niet kunnen, gerichte aandacht voor kwetsbare groepen, meer ruimte voor persoonsgerichte zorg in het verblijfsregime, dat in principe standaard wordt, meer uren de celdeur open, uitbreiding van de dagbesteding, het nadrukkelijk vanuit medisch oogpunt benaderen van de detentiegeschiktheid, niet langer handmatig visitatie aan/in het lichaam en bij hongerstaking geen alleen om die reden automatische afvoer naar de isolatiecel. Dit zijn positieve woorden, maar…..Het opsluiten van lastige mensen onder een streng beheersregiem met meer beperkingen krijgt in het wetontwerp veel aandacht, de alternatieven voor vreemdelingenbewaring eigenlijk geen. Bij binnenkomst wordt iedereen om te beginnen twee weken in het beheersregiem opgesloten. Welkom.

Tot nu toe hebben wij hier niet hard geoordeeld over directie en medewerkers van het Detentiecentrum. Het lijkt erop dat de voorgestelde wet, als die wordt aangenomen daar een eind aan gaat maken. De voorgestelde bevoegdheden van de directeur gericht op gedwongen vertrek uit het land zijn excessief en staan op gespannen voet met het enigszins opbouwen van een vertrouwensband met de gedetineerden.

Wordt vervolgd.

Wij zullen doorgaan

Zeist 2 maart 2014

Wij zullen doorgaan –

bij deze woorden denk je aan Ramses Shaffy.

Ze zitten in ons collectieve geheugen –

zijn misschien weer wakker gemaakt

door de TV-serie van kort geleden.

Het gaat niet zozeer om de inhoud van het lied………..

het is die stem die maar zingt en zingt –

als een mantra: we zullen doorgaan wij zullen doorgaan.

wij zullen doorgaan……..

Tegen wie zeggen we dit?

Tegen de wereld, de maatschappij –

Denk niet dat jullie van ons af zijn….?

Tegen onszelf – 

Hou vol,  samen zijn we sterk…?

Daar zit wel wat in:

na de 100e wake beginnen we weer bij 1 of we tellen door –

maar voor deze nieuwe fase moeten we wel op zoek

naar aanvulling van onze voorraad hoop en lange adem.

Zoals:

T.g.v. de jaarlijkse werelddag van migranten en vluchtelingen

schreef paus Franciscus een brief,

een brief niet over maar aan migranten en vluchtelingen –

hij zegt daarin o.a.:

Op de vlucht voor situaties van armoede

in de hoop op een betere toekomst

of gewoon om hun leven te redden

worden miljoenen gedwongen op trektocht te gaan.

Terwijl ze hopen op de vervulling van hun verwachtingen

stuiten ze op wantrouwen geslotenheid en buitensluiting

en worden ze  getroffen door ander nog veel ernstiger vormen

van rampspoed die hun menselijke waardigheid verwondt.

Hij noemt hen : zusters en broeders

en laat hen weten dat hij naast hen wil staan

Hij wijst op een familie in de bijbel –

de heilige familie van Nazaret,

dit jonge gezin heeft ook uitsluiting en verwerping ervaren:

hun pasgeboren kind werd in een voerbak gelegd,

omdat er voor hen geen plaats was in de herberg.

Later moesten ze hun eigen land verlaten,

op de vlucht voor een wrede koning, Herodes.

Zo werden ze zelf vluchtelingen / migranten.

De heilige familie als bondgenoot van migranten en vluchtelingen –

als reisgenoot van zovelen op zoek naar een betere wereld.

Zo staan wij hier – als bondgenoot en reisgenoot

En zolang het nodig is

blijven we waken en bidden,

blijven we dromen over:

deze wereld omgekeerd – een betere wereld.

blijven we zingen van:

…. dat wonen zal wie hier geen woonplaats heeft,

dat dorst en honger zijn verdreven.

En bij dat dromen hoort ook doen:

Zusters van Liefde congregatie in Brabantse Schijndel

maakten 150 kaarten – die worden straks uitgedeeld,

om te sturen aan de leden van de Tweede Kamer.

Een kaart met drie vragen

aan onze volksvertegenwoordigers:

–          hoe is het mogelijk  dat vreemdelingen zonder papieren

geen recht hebben op onderdak, brood, kleding?

–          hoe is het mogelijk dat er een wet komt

die aan deze mensen zonder geld

( ze mogen niet werken, hebben geen uitkering)

een eigen bijdrage vraagt van E 5,- voor medicijnen?

–          hoe is het mogelijk dat zij geen rechtshulp meer kunnen krijgen,

door bezuinigingen kunnen advocaten hen niet meer bijstaan..  

Zo lang we dat moeten blijven vragen:

Hoe is het mogelijk….?

zolang zullen wij doorgaan.

Nog even die vraag van het begin:

Tegen wie zeggen we dit?

 Uiteindelijk tegen hen achter deze poort

naar wie ons hart uitgaat:

Wij zullen doorgaan!

   Geertien Morsink

Toespraak burgemeester J.J.L.M. Janssen bij de 100ste wake bij het Detentiecentrum Zeist

februari 2014

Goedemiddag dames en heren,
“Mensen zonder strafblad horen niet in detentie.“
Dat is uw glasheldere boodschap.
Die boodschap laat u hier iedere maand horen.
Al ruim acht jaar, sinds die verschrikkelijke brand in het detentiecentrum Schiphol.
Ik hoop uit de grond van mijn hart, dat u weet hoe belangrijk het is dat u hier staat.
U geeft een stem aan wie geen stem heeft.
Dankzij u kunnen de mensen die hier verblijven, van zich laten horen.
Als samenleving kunnen wij dan nog altijd zeggen ‘we luisteren niet’.
Maar als een stem niet kan worden ge-uit, ontneemt dat ons alle kans om te luisteren.
Dat is voor mij de essentie van de wakes: u geeft de samenleving de kans om te luisteren.
En uw boodschap is helder: wie niets anders heeft gedaan dan een uitzichtloos onveilige situatie te verlaten, wie niets anders heeft gedaan dan zijn vertrouwde huis en haard te verlaten om hier in veiligheid te leven, en een beter bestaan op te bouwen voor zichzelf en zijn kinderen, wie geen strafblad heeft, die hoort niet vast te zitten.
Door deze mensen een stem te geven, wordt het geweten aangesproken van degenen die over onze wetten, regels en protocollen gaan.
Ook ik voel me daardoor aangesproken.
Toen u mij vroeg om hier vanmiddag te spreken, heb ik geen ogenblik getwijfeld.
Maar ik voelde me ook voor een levensgroot dilemma geplaatst.
Ik hoor uw boodschap en versta hem.
En tegelijk sta ik, vanuit mijn rol in de samenleving, voor dat wat ons gekozen parlement en onze gekozen regering van ons vraagt.
Het wrange is: veel vluchtelingen komen juist naar ons land toe, omdat we een goed functionerend democratisch systeem hebben.
Maar door datzelfde systeem zitten zij hier nu opgesloten.
Het is een bijna duivels dilemma.
Zo´n dilemma dat bijna verlammend werkt.
Zo’n dilemma dat maakt dat je je klein en machteloos voelt.
Waardoor je de neiging krijgt om het dan maar aan de ‘hogere machten’ over te laten.
Terwijl ik met deze gedachten worstelde, moest ik denken aan een gebed dat ik ooit heb gelezen in het krachtige boekje “Als ’t kwaad goede mensen treft” van Harold Kushner.
Ik lees het u graag voor:
We kunnen U niet domweg bidden, o God, om aan de oorlog een eind te maken.
Want wij weten dat U de wereld zo gemaakt hebt dat de mens zijn eigen weg naar de vrede moet vinden.
Bij zichzelf en bij zijn naaste.
We kunnen U niet domweg bidden, o God,
om een eind te maken aan de hongersnood.
Want U hebt ons de middelen al gegeven om de hele wereld van voedsel te voorzien.
Als we er maar een wijs gebruik van maken.
We kunnen U niet domweg bidden, o God, om vooroordelen uit te roeien.
Want U hebt ons al ogen gegeven om in ieder mens het goede te zien.
Als we er maar een juist gebruik van maken.
We kunnen U niet domweg bidden, o God, om een einde te maken aan de wanhoop.
Want U hebt ons de macht al gegeven om sloppenwijken op te ruimen en weer hoop te schenken
Als we die macht maar rechtvaardig gebruiken.
Daarom bidden we U in plaats daarvan, o God, om kracht, vastberadenheid en een sterke wil.
Om te doen in plaats van alleen maar te bidden.
Om te worden in plaats van uitsluitend te wensen…
Zoals ik het lees, staat hier dat je natuurlijk zoveel mag bidden als je wilt.
Maar de allereerste uitdaging en opgave is om te doen.
Waartoe je geroepen bent.
Om zelf in beweging te komen.
U doet dat, iedere maand opnieuw.
Krachtig, vastbesloten en met een sterke wil.
Als gemeenten doen we dat ook en soms verandert er dan iets.
Een paar jaar geleden maakten we ons grote zorgen, omdat minderjarige asielzoekers werden vastgezet: kinderen nog.
We hebben toen de ruimte genomen om de staatssecretaris een brief te schrijven met de vraag om daar nog eens heel goed over na te denken.
Want ook dat kunnen we doen binnen ons democratisch systeem: degenen die onze wetten, regels en protocollen maken, kunnen we blijven vragen om oog te hebben voor de gevolgen.
En om beslissingen te heroverwegen als wij die gevolgen onwenselijk vinden.
Dat is wat we kunnen doen.
Er worden nu geen kinderen meer vastgezet.
Onze brief heeft geholpen om een situatie die we onmenselijk en onwenselijk vonden, te veranderen.
Misschien is deze honderdste wake het moment om met elkaar nog eens te kijken en te overleggen wat we nog meer kunnen doen.
Hoe we de mensen die hier vastzitten, een ander perspectief kunnen bieden.
Binnen de mogelijkheden die we hebben en vanuit onze krachtige verbondenheid, kunnen we misschien nog meer doen.
Zodat het moment dichterbij komt dat u hier niet meer iedere maand uw belangrijke werk hoeft te doen.
Omdat wat u als een groot onrecht ervaart, eenvoudigweg niet meer bestaat.
Omdat u mensen die geen stem hadden, een stem hebt gegeven.
Een stem die is gehoord.
Dank u wel.

Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens?

Januari 2014

Dat er opvangplaatsen voor Syrische vluchtelingen nu ook in Kamp Zeist gezocht worden, heeft er niet zo zeer mee te maken, dat Nederland ze ruimhartig ontvangt. De toezegging van 250 zogenaamde hervestigingsplaatsen voor bijzonder kwetsbare vluchtelingen uit Syrië is nog steeds niet verhoogd. Het aantal Syrische vluchtelingen in Nederland, iets boven de 2000  – trouwens nog steeds een miniem percentage in vergelijking met het geschatte totaal van 5 miljoen – kon hier naartoe doorreizen nadat ze op eigen kracht Fort Europa konden binnenkomen. Via de oostgrens naar Bulgarije bijvoorbeeld. Daar raken de vluchtelingenkampen  overvol. Detentiecentra is eigenlijk het betere woord voor deze vluchtelingenkampen. Een andere mogelijkheid Europa binnen te komen zijn de gammele bootjes die de Middellandse Zee overvaren.

Hoeveel ervoor betaald moet worden en hoeveel mensensmokkelaars aan de nood van vluchtelingen verdienen kun je lezen in het verhaal “Drie maal vluchteling” over Mohammed, zijn vrouw Khaloud en zijn zoontje Ahmed. 4300 dollar betaalde Mohammed voor de overtocht vanuit Egypte naar Lampedusa voor zijn vrouw en zijn zoontje in een overvolle boot. Zelf van Palestijnse afkomst, waren zij vanuit Damascus naar Egypte gevlucht. Na de afzetting van president Morsi moesten zij ook Egypte weer ontvluchten. Mohammed heeft uitgerekend dat mensensmokkelaars ongeveer 400 000 euro per overtocht moeten verdienen.

Niet alleen mensensmokkel, maar mensenhandel vindt plaats in de Sinai-woestijn.

Je kunt ervan uitgaan, dat ook de vluchtelingen of migranten uit economische redenen, zoals dat heet, veel geld hebben betaald voor een mensensmokkelaar. Daarvoor heeft zich vaak de familie, soms ook het hele dorp, in diepe schulden gestoken.

Begin december verscheen er een berichtje in de krant, dat vluchtelingen uit Eritrea door criminele bendes worden opgepakt waarbij hoge militairen uit Eritrea zelf zijn betrokken. In de Sinai worden ze gruwelijk gemarteld, terwijl ze familieleden of Eritreese vrienden in Israel of Europa moeten bellen voor losgeld. Er wordt geschat, dat met het afpersen van Eritreese gemeenschappen in het westen door de mensenhandelaren inmiddels 600 miljoen dollar zijn verdiend.

De immigratie-woordvoerder van een populistische partij in Nederland wil, dat Nederland uit het vluchtelingenverdrag van de VN van 1951 stapt. Want, zo beweert hij, vandaag de dag gaat het niet meer om echte vluchtelingen. Iemand, die niet meer in Somalië wil blijven, is een soort ondernemer die 20 000 euro wil investeren om naar Europa te kunnen komen.

Hoeveel geld, in euro’s of in dollars, kan worden genoemd in verband met een mens, die  geweld en honger moet ontvluchten? Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens?

Link Eritrea-verhaal: www.eepa.be

Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens?

Dat er opvangplaatsen voor Syrische vluchtelingen nu ook in Kamp Zeist gezocht worden, heeft er niet zo zeer mee te maken, dat Nederland ze ruimhartig ontvangt. De toezegging van 250 zogenaamde hervestigingsplaatsen voor bijzonder kwetsbare vluchtelingen uit Syrië is nog steeds niet verhoogd. Het aantal Syrische vluchtelingen in Nederland, iets boven de 2000  – trouwens nog steeds een miniem percentage in vergelijking met het geschatte totaal van 5 miljoen – kon hier naartoe doorreizen nadat ze op eigen kracht Fort Europa konden binnenkomen. Via de oostgrens naar Bulgarije bijvoorbeeld. Daar raken de vluchtelingenkampen  overvol. Detentiecentra is eigenlijk het betere woord voor deze vluchtelingenkampen. Een andere mogelijkheid Europa binnen te komen zijn de gammele bootjes die de Middellandse Zee overvaren.

Hoeveel ervoor betaald moet worden en hoeveel mensensmokkelaars aan de nood van vluchtelingen verdienen kun je lezen in het verhaal “Drie maal vluchteling” over Mohammed, zijn vrouw Khaloud en zijn zoontje Ahmed. 4300 dollar betaalde Mohammed voor de overtocht vanuit Egypte naar Lampedusa voor zijn vrouw en zijn zoontje in een overvolle boot. Zelf van Palestijnse afkomst, waren zij vanuit Damascus naar Egypte gevlucht. Na de afzetting van president Morsi moesten zij ook Egypte weer ontvluchten. Mohammed heeft uitgerekend dat mensensmokkelaars ongeveer 400 000 euro per overtocht moeten verdienen.

Niet alleen mensensmokkel, maar mensenhandel vindt plaats in de Sinai-woestijn.

Je kunt ervan uitgaan, dat ook de vluchtelingen of migranten uit economische redenen, zoals dat heet, veel geld hebben betaald voor een mensensmokkelaar. Daarvoor heeft zich vaak de familie, soms ook het hele dorp, in diepe schulden gestoken.

Begin december verscheen er een berichtje in de krant, dat vluchtelingen uit Eritrea door criminele bendes worden opgepakt waarbij hoge militairen uit Eritrea zelf zijn betrokken. In de Sinai worden ze gruwelijk gemarteld, terwijl ze familieleden of Eritreese vrienden in Israel of Europa moeten bellen voor losgeld. Er wordt geschat, dat met het afpersen van Eritreese gemeenschappen in het westen door de mensenhandelaren inmiddels 600 miljoen dollar zijn verdiend.

De immigratie-woordvoerder van een populistische partij in Nederland wil, dat Nederland uit het vluchtelingenverdrag van de VN van 1951 stapt. Want, zo beweert hij, vandaag de dag gaat het niet meer om echte vluchtelingen. Iemand, die niet meer in Somalië wil blijven, is een soort ondernemer die 20 000 euro wil investeren om naar Europa te kunnen komen.

Hoeveel geld, in euro’s of in dollars, kan worden genoemd in verband met een mens, die  geweld en honger moet ontvluchten? Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens?

Link Eritrea-verhaal: www.eepa.be