Categorie archieven: Wake verslag

toespraak tijdens de extra wake 1e Paasdag 2025 door Klaas Eikelboom

Welkom allemaal

Welkom dat jullie gekomen zijn op deze paasdag, dat jullie hebben afgezien van het samenzijn met jullie familie om jullie verbondenheid te laten zien met Nimota, Kowil en Dupe.

Het lijkt allemaal geregeld te zijn. Maar dat is het niet. Ik begin met de medicijnen, als voorbeeld. Moeder Dupe is voor haar gezondheid afhankelijk van bepaalde medicijnen. En de eerste vraag die bij medisch onderlegden opkomt, is, hoe werkt dat in Nigeria, waar ze nu naartoe dreigt uitgezet te worden. Haar advocaat heeft dat ook opgeschreven in haar aanvraag. En dan komt de beslissing van de IND. De medicijnen zijn beschikbaar in Nigeria, met daarachter een verwijzing naar de website van een apotheek. Het lijkt dus geregeld te zijn. Maar wat moet moeder Dupe, als zij aankomt in Nigeria. De apotheek blijkt vijfhonderd kilometer te zijn van de plaats waar ze naartoe moet. Hoe komt ze daar? Het lijkt geregeld te zijn. Maar dat is het niet.

En dat geldt ook voor de kinderen. Wij als Nederlanders wonen in een fatsoenlijk land, en dat hebben we laten zien door het verdrag voor de rechten van het kind te tekenen. Daarin beloven wij, dat wij altijd het belang van het kind voor moeten laten gaan. En dat heeft ook zijn weg gevonden naar de IND. Ergens in de beleidsinstructies staat, neem het belang van het kind mee. Het lijkt geregeld te zijn.

In 2018 is er een onderzoek geweest, wat de gevolgen zijn van ons asielsysteem zijn voor kinderen. Hoe de jarenlange onzekerheid op hen in werkt, wat een gewelddadige arrestatie, en opsluiting in Zeist met hen doet, en wat gevolgen van deze traumatische gebeurtenissen zijn voor hun verdere leven in het land van uitzetting. En een detail kunnen wij ons nu goed voorstellen, hoe moet moeder voor de kinderen zorgen, als zij ook op zoek moet naar inkomen, en de medicijnen. Het woord dat dit allemaal samenvat, is schade. De kinderen lopen schade op. De nota heet dan ook de schade nota.

Sindsdien is deze nota vaak toegevoegd aan asielzaken. Als het goed geregeld was, dan hadden wij dat teruggezien in de beslissingen van de IND. En als ze toch tot een negatieve beslissing zouden komen, dan zou in de afwijzing toegelicht moeten worden waarom voor dit kind de schadenota niet van toepassing is. Maar meestal staat er slechts een kort zinnetje: “het belang van het kind is gewogen”. Ieder argument ontbreekt.

En dan vraag ik mij af zouden ze de nota gelezen hebben. Is er wel iemand die zo’n nota kan lezen? Hebben ze wel verstand van kinderen. Waarom nemen ze zulke ingrijpende beslissingen voor kinderen? 

Als je de stukken leest, lijkt het geregeld te zijn, maar dat is het niet.

Ik vraag van u twee dingen: de eerste als mens. Geloof niet dat het geregeld is. Want het is pijnlijk dat wij in een fatsoenlijk land een plaats hebben waar wij kinderen opsluiten en schade toebrengen. En dan is het verleidelijk om te doen alsof het niet zo is, en de formalistische argumenten van de IND te geloven.

En voor de mensen onder ons die deel uitmaken van een geloofsgemeenschap, helpt het om deze families in de voorbede te brengen, om Gods hulp te vragen, en de zonden van ons eigen overheid te belijden omdat die hen hulp onthoudt.

En het tweede, vraag ik van u als burger, en is eigenlijk hetzelfde. Want alles wat u hier ziet, het hek, de camera’s, de bewakers wordt gefinancierd van ons belastinggeld, en door een overheid die claimt te handelen in ons belang.

Gebruik daarom uw politieke invloed en vraag de overheid verantwoordelijkheid te nemen. Als het gaat om kinderen moet ze in staat zijn het belang van kinderen te herkennen en ernaar te handelen. En dat kan geregeld worden. Bijvoorbeeld door bij beslissingen die over kinderen gaan mensen te betrekken, die verstand hebben van kinderen. Jeugdzorg medewerkers bijvoorbeeld. Of kinderrechters. En als dat moeilijk is binnen een regelinstituut als de IND, richt dan een aparte commissie op buiten de IND. Maak werk van de ondertekening van het kinderrechtenverdrag.

Wat is politieke invloed?  Dat is laten weten dat je dit weet. Dat is hier komen en demonstreren. Dat is stemmen. Dat is petities tekenen. Dat is brieven versturen naar uw politieke partij, of naar uw gemeente. Dat is geld geven aan non-profits die dit plan steunen. Dat is berichten plaatsen op sociale media. Dat is duidelijk maken, wat u nu doet, doet u wel met mijn geld, maar niet in mijn naam. Geen formaliteit, maar verantwoordelijkheid.

Straks lopen we rond het detentiecentrum. U hoeft dat niet in stilte te doen. Praat hierover met uw mededemonstranten. Zodat we van elkaar weten dat we het niet alleen hoeven doen.

Dank u.

1. Een onmiddellijk kinderpardon voor gewortelde asielkinderen.
2. Een nieuw asielbeleid waarin het belang van het kind centraal staat.
   Decennialang is sprake van een falend asielbeleid in Nederland. De gevolgen voor een asielkind kunnen enorm zijn: jarenlange onzekerheid, angst, stress, ontwikkelingsstoornissen.

Eind jaren negentig Eduard Disch (80), oud-directeur van opvangcentrum IMPULS in Maastricht, is bijna dertig jaargeleden getuige van uitzetting en deportatie van een afgewezen vluchtelingengezin. Dit gezin wordt onverwacht om 7 uur ‘s morgens door tien agenten in drie politieauto’s afgevoerd naar een
detentiecentrum in Rotterdam en een dag later op het vliegtuig gezet naar Wit-Rusland. Een traumatische gebeurtenis voor het gezin en voor Eduard een zeer ingrijpende ervaring.

11 juli 2024 Op het TV-Jeugdjournaal vertelt het 13-jarig meisje Ariana Babayants wat zij met haar vader, moeder, broer en twee in Nederland geboren zusjes meemaakt. Het gezin is een dag eerder, na 10 jaar verblijf in het asielzoekerscentrum (AZC) Emmen, onverwacht om 7 uur ’s morgens door een politieovermacht opgepakt en afgevoerd naar detentiecentrum Zeist. Ariana vertelt dat zij allen over vier dagen per vliegtuig naar Oezbekistan moeten vertrekken.
Dit bericht doet Eduard gechoqueerd uitroepen: ,,Gebeurt dit na bijna dertig jaar nog steeds in ons beschaafd en rijk land?!” Nog dezelfde avond reist hij – met support van zijn vrouw – per trein naar Den Haag voor een 7/24 uurs hongerstaking. Pal naast de voordeur van uitvoerende instantie IND.
Dertig dagen later stapt Eduard – op doktersadvies – over van voedsel-STAKEN op WAKEN. Het ‘waken’ staat voor: 1) waakzaam blijven voor dreigende uitzetting van gewortelde asiel kinderen; 2) publiek oproepen tot het tekenen van de Petitie Kinderpardon, en aan de politiek de tweevoudige eis voorleggen van het Kinderpardon. Voor deze ‘wake’ reist Eduard sinds 19 augustus van Maastricht naar Den Haag v.v. Bij het Ministerie Asiel & Migratie, Turfmarkt 147 en (op dinsdag) bij
het Tweede Kamer gebouw houdt hij de ‘wake’. Bij een uitgerolde twee meter lange banner met de tekst KINDERPARDON, NU! en drie brandende kaarsen. Op alle werkdagen van 10.00 tot 15.00 uur – mits het weer dit toelaat – verspreidt hij onder voorbijgangers de flyer Petitie Kinderpardon. Soms met hulp van wakers uit het hele land.
Dankzij een gerechtelijke uitspraak is uitzetting van het gezin Babayants uitgesteld. Echter, sinds 21 november 2024 heeft dit gezin – uit angst voor uitzetting – voorlopig een veilig en gastvrij 7/24 uur kerkasiel verkregen bij de protestantse wijkgemeente Open Hof in Kampen.

Petitie Kinderpardon Naast het gezin Babayants verkeren honderden gewortelde asiel kinderen in AZC, noodopvanghuizen en andere noodvoorzieningen. In de bizarre situatie van vijf tot tien jaar wachten in stress en angst!
Een kind mag nooit slachtoffer worden van het handelen van volwassenen!
En ongeacht of die volwassene een ouder betreft, een minister, politicus etc. .
U wilt de petitie tekenen? Een keer mee waken, flyeren? De actie volgen?www.childsupporto.nl/nieuws of www.kinderpardon.nl

Corr. adres: Mosasaurusweg 29, 6212 EJ Maastricht / eddisch@ziggo.nl / tel. 06 – 29029591

Eduard Disch was een van de sprekers op de wake van 2 februari

Doe mij recht Heer
Want ik ben onschuldig
Ik stel mijn vertrouwen op U
Niet op de machthebber
Bescherm mij als ik voor de krijgsraad sta
In een proces met valse getuigen en verzonnen bewijzen
Ik ben niet te gaast aan hun tafel
Ik toast niet op hun parties
Ik ben geen lid van hun partij
Ik zit niet in hun organisatie
Ik ben geen aandeelhouder in hun zaak
Er is niets tussen hen en mij Doe mij recht Heer
Want ik ben onschuldig
Ik stel mijn vertrouwen op U psalm 25/26 (uit: Protest achter prikkeldraad- moderne Zuid-Amerikaanse psalmen van Ernest Cardenal)

Dit gebed werd gebeden bij de wake Zeist. U wordt allen uitgenodigd er op eigen wijze aandacht aan te besteden. Dan zijn we in gebed verbonden!

Goede God, die nieuw begin zijt

niet alleen in de tijd

toen, destijds, en later, ooit eens,

maar die nieuw begin zijt

als houding in het hier en nu

steeds opnieuw

Raak ons aan dit nieuwe jaar

met wie gij zijt:

het geloof

dat nieuw begin mogelijk is

voor hen voor wie wij waken

hoe donker de omstandigheden ook lijken

Raak ons aan dit nieuwe jaar

met wie gij zijt:

het geloof

dat nieuw begin mogelijk is

ook al staan zoveel seinen op het wereldtoneel 

op donkerrood

Raak ons aan dit nieuwe jaar 

met wie Gij zijt:

het geloof

dat nieuw begin mogelijk is

in ieder van onze eigen levens

als wij gevangen zitten

in sleur

bevangen zijn

door luiheid

bezorgd zijn

of het ons nog wel gegeven is

of Ú óns nog wel gegeven bent

wakker in ons en in al voor wie waken

díe houding aan,

die toekomst opent

de hoop levend houdt

en de liefde gaande.

Wakker Ú in ons aan

Die zijt hoop, liefde en gerechtigheid voor allen.

Hier en nu.

Amen.

Goede God,

die nieuw begin zijt

niet alleen in de tijd

toen, destijds, en later, ooit eens,

maar die nieuw begin zijt

als houding in het hier en nu

steeds opnieuw

Raak ons aan dit nieuwe jaar

met wie gij zijt:

het geloof

dat nieuw begin mogelijk is

voor hen voor wie wij waken

hoe donker de omstandigheden ook lijken

Raak ons aan dit nieuwe jaar

met wie gij zijt:

het geloof

dat nieuw begin mogelijk is

ook al staan zoveel seinen op het wereldtoneel 

op donkerrood

Raak ons aan dit nieuwe jaar 

met wie Gij zijt:

het geloof

dat nieuw begin mogelijk is

in ieder van onze eigen levens

als wij gevangen zitten

in sleur

bevangen zijn

door luiheid

bezorgd zijn

of het ons nog wel gegeven is

of Ú óns nog wel gegeven bent

wakker in ons en in al voor wie waken

díe houding aan,

die toekomst opent

de hoop levend houdt

en de liefde gaande.

Wakker Ú in ons aan

Die zijt hoop, liefde en gerechtigheid voor allen.

Hier en nu.

Amen.

Het is tijd om op deze plek te benoemen wat moet worden benoemd.

Op de Raad van Kerken vluchtelingendag in oktober begonnen wij de dag als volgt:

Met alle dagelijkse propagandastromen, waarin over vluchtelingen en vreemdelingen wordt gesproken alsof zij niet-menselijk zijn en alsof zij een bedreiging zijn voor ons bestaan, is het van levensbelang dat wij dergelijke haat-taal en dit soort negatieve beelden niet vanzelfsprekend of normaal gaan vinden. Dan is het goed te weten dat de joodse en de christelijke – en ook de islamitische en humanistische – tradities glashelder zijn over het belang van humaniteit, van naastenliefde en solidariteit, van het zien en liefhebben van de ander als een mens zoals wij zelf zijn.

Daarom ook werd voor die vluchtelingen dag , 26 oktober het volgende thema gekozen: Inspiratiedag onder het motto: Het meest humane asielbeleid ooit. Om een positief en menswaardig ander geluid te laten horen en samen uit te stralen dat het asielbeleid echt anders kán en ook anders moet,

willen we als samenleving niet door onze morele ondergrens heen zakken.

Zoals hier: Mannen die asiel willen aanvragen in België worden al sinds augustus niet in de opvang toegelaten. De druk op de opvang werd in augustus te groot . De staatssecretaris van België koos voor de kwetsbaren van de groep die asiel vraagt: vrouwen en kinderen. De moeilijkste beslissing ooit, zei ze: Mannen worden niet meer opgevangen in de opvang.

De mannen verdwijnen dus op straat en moeten wachten met de asielaanvraag. De daklozenopvang zit nu, vandaag vol. En mensen slapen in zelfgebouwde tentenkampen die geregeld worden Geruimd.

Dit strenger dan ooit asielbeleid in België heeft vast een afschrikwekkend effect . Maar. Het Aantal asielzoekers in België is vandaag groter dan ooit. Afschrikken weerhoudt deze mensen dus niet om te vluchten. Minister!

Veel Palestijnen komen nu aan de de Belgische grens, dat komt waarschijnlijk omdat ze al een netwerk met landgenoten hebben in België. Ze komen niet direct uit Gaza want die grenzen zijn al een jaar dicht zoals u weet. Als dat niet zo was was Gaza verlaten door iedereen. De asielzoekers aan de Belgische grens hebben het land al eerder verlaten kunnen nu niet terugkeren naar huis. Inmiddels is het aantal asielzoekers meer gegroeid.

Ook vrouwen en kinderen krijgen niet allemaal opvang meer. Voor twee van de drie asielzoekers is geen opvang meer te vinden. Daar zitten vooral dublinclemanten tussen, ze moeten terug naar het land waar ze al asiel hebben aangevraagd.

In Nederland is de opvang nog toereikend, er slapen geen mensen buiten in Ter Apel. Dat de omstandigheden slecht zijn voor kinderen is al gebleken, en nu blijkt dat ook zwangere vrouwen en hun ongeboren kind lijden onder de situatie. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum naar geboortezorg voor asielzoekers en statushouders. Aldus Defence for Children.

Hoogleraar verloskunde Arie Franx zegt “Elke vrouw in Nederland heeft ongeacht achtergrond of status recht op dezelfde kwaliteit van geboortezorg. Je moet voor jouw patiënt zorgen zoals je voor je moeder, zus of dochter zorgt. En dat doen we nu niet.” De rechten staan vermeld in ons wetboek art 2, en kinderrechtenverdrag art. 24

Uit eerder onderzoek van het Erasmus blijkt dat geboortesterfte bij baby’s van asielzoekers ten minste anderhalf keer zo vaak voorkomt als bij andere baby’s in Nederland.

Stress door verhuizing van de ene opvang naar de andere, het missen van controles. In vreemdelingendetentie is de stress nog hoger. En medische zorg is daar voorhanden, maar geboortezorg niet. Martin Vegter, juridisch adviseur migratie bij Defence for Children Nederland, vertelt: “Het is onaanvaardbaar dat vrouwen willens en wetens in zo’n stressvolle situatie worden gebracht waarvan bekend is dat die risico’s met zich meebrengt voor het verloop van de zwangerschap. Van het detineren en uitzetten van zwangere vrouwen wordt nu alleen afgezien in de zes weken vóór de uitgerekende datum en zes weken na de bevalling, maar de risico’s van stress zijn niet beperkt tot die laatste zes weken van de zwangerschap. Vorig jaar speelde een zaak van een zwangere vrouw die uiteindelijk 33 dagen in de Gesloten Gezinsvoorziening in Zeist was opgesloten. Zij was zes maanden zwanger toen zij in bewaring werd gesteld en zeven toen zij weer vrij kwam. Er moet een einde komen aan deze praktijk voordat het een keer echt misgaat.”

Het Erasmus beveelt aan om de geboortezorg én de asielopvang van zwangere vrouwen te concentreren op een aantal locaties in Nederland. Dit maakt het mogelijk om expertise op te bouwen en alle noodzakelijke tests uit te voeren, terwijl zwangere vrouwen niet meer hoeven te reizen naar de verloskundige.

Het COA erkent in een reactie op het onderzoek de problemen en benadrukt het belang van stabiele en langdurige opvanglocaties en daarmee op het behoud van de Spreidingswet. Defence for Children Nederland ondersteunt deze aanbeveling

De gevolgen van gebrekkige geboortezorg voor zwangere vrouwen in opvangcentra en hun baby’s laten opnieuw zien hoe belangrijk het is om een einde te maken aan slechte noodopvang en gedwongen verhuizingen. Dit is essentieel zodat aanstaande moeders een gezonde zwangerschap kunnen doormaken zonder onnodige risico’s. Hiermee kan worden voldaan aan de verplichting uit het kinderrechtenverdrag om te voorzien in passende pre- en postnatale zorg en het ongeboren kind te beschermen tegen prenatale gezondheidsschade, ongeacht de achtergrond of status van de moeder.

Naast de aanbevelingen van de onderzoekers roept Defence for Children Nederland de regering op om zwangere vrouwen niet langer bloot te stellen aan stress door hen in vreemdelingenbewaring te stellen.   

Ik besluit met woorden van Jan Pronk.

“Hoop is een soort van idee-fixe.

Je bent de hoop.

Je moet hoop waarmaken.

Je moet hoop realiseren.

Die hoop realiseert zichzelf niet zomaar boven de hoofden van de mensen.

Je moet handen en voeten geven aan de hoop.

Jij bent het.”

Dat is te zien bij Kerkasiel Kampen. Het gezin Babayants is daar veilig, zij waren in juli in de vreemdelingendetentie ingesloten. Waarover later meer.

KerkasielKampen.nl

Welkom allemaal. Welkom Wakers. (door Klaas Eikelboom)

Deze wakes hebben altijd twee kanten. De eerste is die van een protestactie. We willen duidelijk maken dat we het ergens niet mee eens zijn. En een protest is in deze tijd op zijn plaats, als reactie op de besluiten van dit kabinet. Het strengste asielbeleid ooit roepen onze bewindslieden trots.

En let op de subtiele manipulatie die zich verschuilt achter de keuze voor het woord streng. Het is te begrijpen dat ze het woord hardvochtig niet wordt gebruikt. Dat maakt zichtbaar dat gezinnen en relaties uit elkaar gerukt worden. Ook het woord restrictief wordt vermeden. Dat geeft veel neutraler aan dat mensen worden tegengehouden. Nee, de keuze is streng, alsof het verlangen van de vluchteling naar een veilig bestaan een misdaad is.

De andere kant van de wake is die van een kerkdienst. Dat klinkt meer ingetogen als protest. Soms maak ik daar handig gebruik van. Als hier een noodwake is, omdat hier een gezin opgesloten zit dat we kennen, ben ik verplicht de burgemeester te informeren. De wake heeft de vorm van een viering, schrijf ik dan altijd op. Dat klinkt geruststellend. Deze vierende en biddende mensen maken vast niets kapot. Tot nu toe heeft de burgemeester de politie niet ingeschakeld.

Wat is een wake voor een soort dienst? We waken vaak bij de stervenden. En we leven nu in de tijd van Allerzielen, we bezoeken nu diensten waarin we de mensen gedenken die ons ontvallen zijn. We noemen dan hun namen op. We denken na over hun leven, en we geven ruimte aan de rouw.

De filosoof Judith Butler heeft hier een scherpe observatie over rouwen. Bij rouwen over het verlies van een leven geven we ook aan dat een leven waarde heeft. En leven dat rouw verdient, is ook leven dat beschermd moet worden. Ze gebruikt hier het woord mournebility voor, rouwwaardigheid. En wij maken als maatschappij een groot verschil tussen groepen. De ene group is rouwwaardiger als de andere, verdient meer bescherming als de andere.

En daar heeft Butler een schrijnend voorbeeld bij, uit de vorige Gaza oorlog. Ook toen werden er scholen gebombardeerd en kwamen kinderen om het leven. Maar is er altijd de tegenwerping: Hamas, gebruikt kinderen als menselijk schild. En kijk wat dat dit doet in je hoofd. Je ziet geen kind meer, maar een schild. En een schild is een wapen, wapens moeten vernietigd worden, en die vernietiging is een succes, want nu kan de vijand zich niet meer verschuilen. En zo hoeven we de pijn niet meer te voelen, ons hart kan zich nu verharden.

Door om het kind te rouwen, erkennen we dat het beschermd had moeten worden. Het was geen wapen, het was een kind, dat zijn leven verloren heeft.

Simone en ik zijn rond zeven oktober naar een kerkdienst geweest in Amsterdam, waar gebeden werd voor de slachtoffers van de huidige Gaza oorlog. Tijdens de hele duur van de dienst werden de namen voorgelezen van de slachtoffers in Gaza, van jong naar oud. En toen na anderhalf uur de dienst beëindigd was, werd net de naam van het eerste kind van twee jaar voorgelezen.

Wat wij hier doen heeft ook veel met rouw te maken. Als een familie, in de vroege ochtend wordt opgepakt en hierheen gebracht, is dat voor de mensen om hen heen een traumatische gebeurtenis. De kinderen die vorige week nog bij je in de klas zaten, of op je sportvereniging, of op de balletschool zijn verdwenen. Dat is een verlies ervaring.

Hier bieden we een vorm, om dat zichtbaar te maken. We proberen vlak bij ze te komen, hier voor het hek en de andere kant van het detentiecentrum. En we proberen met ze in contact te komen, door hun namen over het hek te schreeuwen. We proberen iets van het afgenomen afscheid terug te geven.

Daarmee zeggen we dat het leven dat deze gezinnen hier in de Nederland leven, leven is. Dat het bescherming verdient, en dat hun gedwongen vertrek verlies is. En zo ontkrachten we de boodschap van de huidige politiek, dat dit geweld een oplossing zou zijn voor iets.

Juist door de vorm van een rouwdienst is de wake een krachtig protest.

N.a.v. de extra wake van 14 juli verscheen er in het kerkblad van de Paaskerk in Baarn een artikel geschreven door Kees Kruijswijk Jansen

Ik ben hier vanwege de vrijgevigheid van God.

Deze zomer citeerde ds Jos van Oord in de dienst in de Paaskerk een jongen, “Ik ben hier vanwege de vrijgevigheid van God”. Ze waren bij de omheining van Kamp Zeist. Ze stonden bij de hoge muur waarachter de gezinnen die uitgezet moeten worden, worden vastgehouden tot het moment van vertrek. Het was het Kyrië moment in de dienst dat Jos erover sprak, een moment van ‘Heer, ontferm U’. Je zou willen, zei hij, dat de vrijgevigheid van God zou doorwerken in de besluiten van onze bestuurders. Jos zei ook “Hoe je God ook ziet, hij/zij staat voor vrijgevigheid. Dat moet onze geest prikkelen, op de been zetten naar mildheid, welwillendheid, ruimhartigheid. Zo geef je Gods vrijgevigheid een menselijk gezicht.”

Ik stond deze zomer ook bij die muur, op een zondag in juli. Het was een extra Wake bij de poort van het detentiecentrum van kamp Zeist vanwege het gezin Babayants. Die week waren ze in alle vroegte van hun bed gelicht in het AZC in Emmen en naar Kamp Zeist gebracht en opgesloten. Ze zouden maandagavond op het vliegtuig worden gezet naar Oezbekistan, een vader en moeder met vier kinderen van 20, 14, 10 en 3 jaar. Tien jaar geleden vluchtten ze uit Oezbekistan, de jongste twee werden in Nederland geboren.

We liepen die zondag naar de muur waarachter het gezin werd vastgehouden. Zo’n honderd mensen waren er, waaronder het voetbalteam van de twintigjarige zoon, de dansgroep van het oudste meisje en de schoolklas van haar jongere zusje. Ook Defence for Children was er vanwege de zorg om de kinderen. Vanuit de Paaskerk waren Hillie Klingenberg en ondergetekende daarbij.

De namen van de gezinsleden werden gescandeerd, Aram, Ariana, Amelia, Aleksa, en die van de ouders Aleksandr, Karina. Aangrijpend was hun reactie, het bonzen op de ramen, hun stem uit het gebouw. Onze schaamte was voelbaar, hoe in ons vrije land met asielzoekers, en zeker met de kinderen wordt omgegaan.

Op de dag van de uitzetting, de maandag, zou de voorzieningenrechter hun zaak nog eens bekijken. De uitkomst daarvan is dat hun zaak wordt uitgesteld, dat de minister beter moet motiveren waarom het voor de kinderen veilig genoeg is om naar Oezbekistan terug te keren. De jongste twee zijn daar nooit geweest, immers geboren in Nederland. Voorlopig mag het gezin hier blijven.

Is een Wake dus zinvol? Je kunt tegenwerpen dat het gaat om uitgeprocedeerde asielzoekers. De rechter heeft toch gesproken?! Ja, maar het zijn geen criminelen die achter de tralies moeten, zeker niet als er kinderen in het spel zijn. In de zitting op maandag zei de landsadvocaat dat het de schuld van de ouders is dat ze het zo lang gerekt hebben om in Nederland te blijven. De reactie van een van de kinderen was dat je de schuld van de ouders niet mag verhalen op de kinderen. Die woorden staan ook in de bijbel, lang geleden schreef de profeet Ezechiël ze in zijn boek. Kinderen mag je niet, nooit, afrekenen op wat hun ouders hebben gedaan of nagelaten.

“Ik ben hier vanwege de vrijgevigheid van God”. Is een Wake daarom zinvol? Bij iedere waken is het voelbaar dat het om mensen gaat, mensen die alles hebben achtergelaten omdat hun leven bedreigd werd. Deze mensen die geen criminelen, maar wanhopig, mensen die het waard zijn om ze een hart onder de riem te steken, om ze te laten voelen dat er nog mensen zijn die hen ter harte gaan. Het gaat niet om het ontkrachten van een rechterlijke uitspraak, maar het gaat om mensen die alles achter hebben gelaten omdat het niet veilig voor was om te blijven waar ze waren. Ze hunkeren er naar om te leven, net als wij. Het is zinvol om hun namen te noemen en ze zo aan de vergetelheid te ontrukken.

Het is mooi dat het gezin uitstel heeft gekregen, laten we hopen en bidden dat het uitstel geen afstel wordt, dat er iets zichtbaar mag worden van de vrijgevigheid van God.

Kees Kruijswijk Jansen

foto’s: veel belangstelling uit Emmen en support van Defence for Children

Als onderdeel van ‘De situatie nu’ werd op de wake van 1 september een opiniestuk van Bas Keemink, dat vrijdag 30 augustus 2024 in Trouw stond, voorgelezen.

Op woensdag 14 augustus bezocht de minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber het detentiecentrum van Rotterdam. Ze was erg complimenteus over het centrum en de werknemers. Op haar sociale media stond dat werknemers hier ‘fantastisch’ werk doen en in een persbericht dat de werknemers volgens haar een ‘medaille’ verdienen. Pijnlijk, aangezien de instelling al sinds de opening in 2010 onder vuur ligt vanwege zelfmoorden, racisme, onrechtmatig inzetten van collectief straffen, isoleercellen en visitaties en het feit dat het centrum op een gevangenis lijkt, terwijl dit niet mag.
In het detentiecentrum Rotterdam zitten driehonderd onschuldige mannen vast. Zij hebben geen strafbaar feit gepleegd, maar worden vastgehouden omdat ze geen verblijfspapieren hebben. Nederland kent drie verschillende vreemdelingendetentie- centra en die van Rotterdam staat, op z’n zachtst gezegd, niet bekend als het beste. Zowel in 2013 als in 2015 pleegde een gedetineerde zelfmoord in het centrum.
In 2013 ging het om de Russische activist Aleksandr Dolmatov en in 2015 pleegde een Zuid-Afrikaanse man zelfmoord. In plaats van te stoppen met het vastzetten van onschuldige mensen heeft het detentiecentrum een andere oplossing bedacht om zelfmoorden tegen te gaan. Uit een rapport van Amnesty International, Dokters van de Wereld en het Landelijke Ongedocumenteerden Steunpunt in 2020 blijkt dat bij vermoedens van suïcidaliteit mannen in een isoleercel worden gezet. Dit gebeurt bijvoorbeeld een dag voor uitzetting.
Hier stopt de kritiek niet. In 2023 meldde een rapport van de Raad van Europa dat er in het detentiecentrum sprake is van geweld en racistische opmerkingen van werknemers tegen gedetineerden. In hetzelfde rapport staat dat gedetineerden vaak 23 uur in hun cel worden opgesloten en maar één uur per dag mogen ‘luchten’. De reden? Personeelstekort. Het is nogal cynisch dat de krapte op de arbeidsmarkt ervoor zorgt dat potentiële werknemers nog slechter worden behandeld in plaats dat ze gewoon mee mogen draaien in de maatschappij.
Dan heb ik het nog niet eens gehad over de kosten. Een gedetineerde in het detentiecentrum kost 250 euro per nacht. Velen zitten achttien maanden vast, om vervolgens te worden ‘geklinkerd’: op straat gezet. Waarom? Het uitzetten lukt niet. Een paar maanden later worden ze dan ergens gesignaleerd en weer naar het detentiecentrum gebracht waar alles weer van voren af aan begint.
Het centrum voelt daarmee vooral als een falend deportatiecentrum. Het enige dat het veroorzaakt is mensenleed en onnodige kosten.

Bas Keemink is journalist en filosoof